اگر برایتان سؤال است، رایانش ابری چیست؟ این مقاله برای شما نوشته شده است. رایانش ابری یا محاسبات ابری یک مدل محاسباتی است که در آن یک ارائه‌دهنده خدمات، سرورها، فضای ذخیره‌سازی و پایگاه‌داده را از طریق اینترنت در اختیار شما قرار می‌دهد طور یکه منابع سخت‌افزاری دیگر نیازی به مالکیت فیزیکی نداشته و به‌صورت مجازی و ابری در دسترس هستند.
در حال حاضر کاربران با رایانش ابری به‌اندازه‌ای آشنا هستند که بدون استفاده از خدماتی مانند سرویس جیمیل گوگل، نتفلیکس و فضای ابری دراپ‌باکس برای کارهای روزمره خود با مشکلاتی مواجه می‌شوند. دانستن اینکه رایانش ابری چیست و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد، برای هر شرکت یا سازمانی ضروری است. محاسبات ابری همچنان درحال‌رشد و تکامل است و پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده با پیشرفت‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، سرویس‌های ابری هوشمندتر شوند.
سه ساختار مهم رایانش ابری
در پاسخ به اینکه رایانش ابری چیست گفتیم: محاسبات ابری ارائه سرویس‌های پردازشی است که در بستر اینترنت انجام می‌شود همچنین این سرویس‌های پردازشی تنوع زیادی دارند.
در ادامه، شما را با این سرویس‌ها بیشتر آشنا می‌کنیم.
1. زیرساخت به‌عنوان سرویس (IaaS)
سرویس IaaS یا زیرساخت به‌عنوان سرویس، از پراستفاده‌ترین مدل‌های محاسبات ابری است که امکان اجاره منابع محاسباتی فیزیکی، شبکه و فضای ذخیره‌سازی را فراهم می‌کند و شما می‌توانید به‌جای صرف هزینه در ساخت و مدیریت دیتاسنتر فیزیکی، از این نوع زیرساخت‌ها به‌صورت آنلاین استفاده کنید.
2. پلتفرم به‌عنوان سرویس (PaaS)
سرویس PaaS مخفف Platform as a Service دردسرهای مدیریت زیرساخت را برای شما حذف می‌کند، و می‌توانید بجای صرف زمان برای زیرساخت روی توسعه و تحول برنامه‌های کاربردی خود تمرکز کنید، این پلتفرم ابری همچنین منابعی که برای توسعه برنامه‌هایتان نیاز دارید از جمله سرور، پایگاه‌داده و دیگر ابزارها را در اختیار شما قرار می‌دهد.
3. نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS)
SaaS مخفف Software as a Service به معنی نرم‌افزار به‌عنوان سرویس است که به‌صورت خلاصه نوعی سرویس ابری است که در آن نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها به‌صورت آنلاین در اختیارتان قرار می‌گیرد. در این نوع سرویس بدون نیاز به خرید و نصب نرم‌افزار از طریق اینترنت به برنامه‌های مبتنی برابر مانند Microsoft Office ۳۶۵ دسترسی پیدا کرده و به‌راحتی از آن استفاده کنید.
مزایای رایانش ابری
رایانش ابری تحول بزرگی در کسب‌وکارها ایجاد کرده است طور یکه قبل از رایانش ابری، شرکت‌ها مجبور به خرید و نگهداری زیرساخت‌های پرهزینه بودند؛ ولی بعد از پیدایش این فناوری شرکت‌ها توانستند از مراکز داده ابری استفاده کنند. از آن جا که اطلاعات شرکت‌ها از هر مکانی از طریق اینترنت در دسترس است، کارمندان نیز برای انجام وظایفشان با خیال راحت و به‌صورت آنلاین می‌توانند فعالیت‌های محول شده را انجام دهند و با همدیگر در ارتباط باشند.
اکنون که رایانش ابری چیست را متوجه شده‌اید، در ادامه به‌راحتی می‌توانید مزایای رایانش ابری را مشاهده کنید:
1- کاهش هزینه ها
تا پیش از رایانش ابری، خرید و نگهداری سخت‌افزارها یکی از مهم‌ترین چالش‌های کسب‌وکارها بود، اما در حاضر این مشکل از طریق ارائه‌دهندگان سرویس ابری حل شده و فقط هزینه منابع مورد نیازتان را می‌پردازید.
2- دسترسی آسان
به‌اشتراک‌گذاری، ذخیره و بازیابی داده‌ها از طریق رایانش ابری سریع‌تر و آسان‌تر شده است، جرات می‌توانیم بگوییم که امروزه هر شخص دارای موبایل به نحوی از این فناوری استفاده می‌کند. سرویس‌هایی مانند دراپ‌باکس، گوگل درایو و iCloud شرکت اپل نمونه‌هایی از سرویس ابری هستند.
3- مقیاس پذیری
مهم‌ترین مزیت رایانش ابری مقیاس‌پذیری آن است که به کمک کسب‌وکار شما می‌آید. به لطف محاسبات ابری می‌توانید باتوجه‌به اندازه کسب‌وکارتان منابع مورد نیازتان را به‌سرعت کاهش و یا افزایش دهید.
4- امنیت بیشتر
برخلاف تصورات رایج، مسائل امنیتی در رایانش ابری به دلیل نگهداری خودکار و مدیریت یکپارچه سرویس‌ها، بسیار پررنگ است و همچنین وجود کارشناسان خبره امنیتی در سازمان‌های ارائه‌دهنده سرویس‌های ابری باعث تقویت شرایط امنیتی می‌شود.
کاربردهای رایانش ابری در دنیای امروز
رایانش ابری کاربردهای متنوعی دارد که از کاربران عمومی گرفته تا متخصصان فنی و سازمان‌های کوچک و بزرگ می‌توانند از آن استفاده کنند، در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم.
ذخیره و پشتیبانی داده‌های حجیم
تحلیل داده‌های بزرگ نیازمند منابع پردازشی قدرتمند است و شرکت‌ها هر روزه حجم بالایی از این داده‌ها را دریافت می‌کنند تا از برآیند و تحلیل آنها، مدل و الگوهایی برای پیش‌بینی و بهبود فروش و فرایندهای کسب‌وکار خود استخراج کنند که یکی از مهم‌ترین کاربردهای رایانش ابری تحلیل داده‌های بزرگ و جمع‌آوری و پردازش آنهاست.
پشتیبان‌گیری داده‌ها و بازیابی فاجعه
پشتیبان‌گیری از داده‌ها به طور منظم انجام می‌شود تا در صورت بروز مشکلات فنی، خطاهای انسانی، یا حوادث غیرمنتظره، داده‌ها قابل بازیابی باشند. همان‌طور که می‌دانید پشتیبان‌گیری از داده‌ها و بازیابی فاجعه در رایانش ابری بسیار سریع‌تر از راه‌حل‌های سنتی انجام می‌شود. فرایند بازیابی به شما این امکان را می‌دهد که داده‌های ازدست‌رفته یا آسیب‌دیده را به حالت قبلی خود بازگردانید.
ایجاد محیط تست و توسعه اپلیکیشن و نرم‌افزار
توسعه‌دهندگان نرم‌افزار با استفاده از رایانش ابری می‌توانند محیط‌های تست و توسعه را با سرعت بیشتر و هزینه کمتر ایجاد کنند که این موضوع باعث کاهش زمان توسعه، پیچیدگی و هزینه‌های مربوط به مدیریت محیط‌های فیزیکی می‌شود.
رایانش ابری در پزشکی
همان‌طور که می‌دانید ذخیره‌سازی اطلاعات بیماران به‌صورت آرشیوهای فیزیکی و الکترونیکی نه‌تنها هزینه بر بلکه پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. به همین دلیل مراکز پزشکی و بیمارستان‌ها می‌توانند اطلاعات بیماران را روی سرورهای ابری ذخیره کنند تا بیماران نیز در هر لحظه و بدون مراجعه به مراکز پزشکی به اطلاعات خود دسترسی داشته باشند و درعین‌حال با کاهش مراجعین نیز بار کاری این مراکز کمتر خواهد شد.
رایانش ابری در آموزش
با استفاده از ابزارهای متنوع رایانش ابری امکان دسترسی به منابع آموزشی فراهم می‌شود و دانشجویان و اساتید از طریق برنامه‌های آموزشی آنلاین، ویدئوهای آموزشی و نرم‌افزارهای همکاری از راه دور، به‌صورت هم‌زمان با هم تعامل و همکاری می‌کنند. این امکان باعث بهبود کیفیت آموزش و یادگیری خواهد شد.
چالش‌ها و محدودیت‌های رایانش ابری
رایانش ابری مانند هر تکنولوژی دیگری علاوه بر مزایا و ویژگی‌های کاربردی، محدودیت‌ها و چالش‌هایی نیز دارد که البته این برخورد با محدودیت‌ها احتمالی است، در ادامه مقاله به مهم‌ترین آنها می‌پردازیم.
امنیت داده‌ها یکی از چالش‌های مهم در فضای ابری است، به‌ویژه زمانی که صحبت از داده‌های مالی و پزشکی شود. باتوجه‌به اینکه ارائه‌دهندگان فضای ابری با اقدامات امنیتی مثل رمزگذاری از نوع دیتاها محافظت می‌کنند؛ اما اگر کلید رمزگذاری گم شود، داده‌های حساس برای همیشه از بین خواهند رفت.
محدودیت بعدی رایانش ابری وابستگی به اینترنت است، هر نوع اختلال یا بروز وقفه در سرویس اینترنت فعالیت شما را مختل کرده و عملکرد کسب‌وکار شما را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. طور یکه برخی ارائه‌دهندگان برتر ابری نیز می‌توانند به دلیل یک فاجعه غیرمنتظره، بلایای طبیعی یا اشکال داخلی با خرابی یا Downtime مواجه شوند. برای مثال، اگر زلزله‌ای در توکیو رخ دهد و یکی از دیتاسنترهای بزرگ آسیب ببیند، ممکن است کاربران در شهرهایی مثل سیدنی یا حتی لندن را فلج کند.
و در آخر هزینه‌های پنهان رایانش ابری می‌تواند چالش‌هایی برای کسب‌وکارهایی که با این سرویس‌ها سروکار دارند، ایجاد کند. هزینه‌های پنهان شامل انتقال داده‌ها، هزینه ذخیره فضای اضافی و هزینه پشتیبانی اختصاصی و آموزش کارمندانی که قرار است با این سرویس‌ها کار کنند از جمله هزینه‌های پنهان به‌حساب می‌آید.
رایانش ابری در آینده
کاملاً مشخص است که تکنولوژی رایانش ابری در آینده شاهد تحولات چشمگیری در زمینه‌های هوش مصنوعی، پردازش‌های بلادرنگ و اتوماسیون خواهیم بود. طبق آمار RightScale، بیش از 30 درصد از سرمایه گذاری های مهم کسب و کارها در زمینه فناوری اطلاعات، رایانش ابری را به عنوان اولویت اصلی خود انتخاب کرده اند.
یکی از تحولات مهم رایانش ابری ترکیبی (Hybrid Cloud) خواهد بود که این مدل ترکیبی از مدل رایانش ابری عمومی و خصوصی است که کسب‌وکارها می‌توانند برنامه‌های خود را به شکلی منعطف در این فضا مدیریت کنند.
همان‌طور که انتظار می‌رفت رایانش ابری و هوش مصنوعی در مسیر توسعه و تکامل به طور جدایی‌ناپذیری درهم‌تنیده شده‌اند و این روند در سال‌های آینده بیشتر نمایان خواهد شد. در واقع رایانش ابری به‌عنوان یک زیرساخت قوی نقش حیاتی و مهم، در پردازش و پشتیبانی از داده‌های حجیم ایفا می‌کند. در آینده‌ای نه‌چندان دور، این نسل از محاسبات ابری، انقلابی در نحوه پردازش و ذخیره‌سازی داده‌ها خواهد داشت. در نهایت رایانش ابری نه‌تنها به‌عنوان ابزار مهم فناوری اطلاعات بلکه عاملی اصلی در تحول صنایع مختلف از جمله سلامت، آموزش، تجارت الکترونیکی خواهد بود.
نتیجه‌گیری
در این مقاله ابتدا توضیح دادیم رایانش ابری چیست و چه مزایایی دارد، رایانش ابری از جمله فناوری‌هایی است که با حذف چالش‌های خرید و نگهداری سخت‌افزارها، امکان دسترسی به منابعی مانند سرورها، ذخیره‌سازی فایل‌ها و اطلاعات را از راه دور و تنها با اتصال اینترنتی فراهم می‌کند. رایانش ابری امروزه به یکی از ابزارهای کلیدی برای کسب‌وکارها تبدیل شده به‌طوری که کسب‌وکارها قادر خواهند بود با سرعت بیشتری به توسعه خدمات و محصولات خود بپردازند.
