تمام افرادی که به یادگیری هوش مصنوعی علاقه دارند و نیز تمایل به کسب درآمد از این زمینه دارند، عمدتاً این سوال را مطرح میکنند که مشاغل مرتبط با هوش مصنوعی چه ویژگیها و مسئولیتهایی دارند. اگر در مورد هوش مصنوعی صحبت کنیم، باید بگوییم که این تکنولوژی در هر زمینهای که تصور کنید، حضور دارد، حتی در جاهایی که امکان استفاده از آن به ذهن نمیآید. به عبارت دیگر، افرادی که مهارتهای هوش مصنوعی را فرا گرفتهاند، قابلیت اشتغال در هر حوزهای را دارا میباشند.
در این مقاله به بررسی مشاغل مرتبط با هوش مصنوعی میپردازیم و نکاتی را که باید درباره کار در این حوزه بدانید، ارائه میدهیم.
چگونه شغلی را در هوش مصنوعی شروع کنیم؟
شروع با یادگیری اصول اساسی و آشنایی با مفاهیم ابتدایی حوزه هوش مصنوعی بسیار حیاتی است. این تسلط اولیه به شما کمک خواهد کرد تا تصمیم بگیرید که آیا واقعاً به این زمینه علاقه دارید یا خیر.
میتوانید با شرکت در دورههای آموزشی آنلاین یا حضوری، که اغلب در اینترنت ارائه میشوند، به صورت رایگان یا با هزینههای معقول، ابتداییترین مهارتها را کسب کنید. این دورهها معمولاً به شما کمک میکنند تا با مبانی یادگیری ماشین، پردازش زبانهای طبیعی، بینایی ماشین و سایر زیرمجموعههای هوش مصنوعی آشنا شوید.
همچنین، شرکت در جامعهها و انجمنهای آنلاین مرتبط با هوش مصنوعی میتواند فرصت خوبی باشد تا با افرادی که در این حوزه فعال هستند، ارتباط برقرار کرده و از تجربیات آنان بهرهمند شوید.
برای آشنایی بیشتر با هوش مصنوهی مقاله زیر را بخوانید.
تصور اینکه فقط افرادی که در رشته مهندسی کامپیوتر تحصیل کردهاند، قابلیت فعالیت در حوزه هوش مصنوعی دارند، کاملاً غلط است. هوش مصنوعی یک زمینه بسیار چندگانه است که افراد با تخصصها و مهارتهای مختلف میتوانند در آن موفق باشند.

افراد دارای پیش زمینه در ریاضیات، آمار، علوم داده، مهندسی، علوم کامپیوتر، فیزیک، علوم اطلاعات، بیولوژی، اقتصاد و حتی فلسفه میتوانند در حوزه هوش مصنوعی فعالیت کنند. اصلیترین موضوع این است که شما تواناییها و مهارتهای لازم را برای حل مسائل مرتبط با هوش مصنوعی داشته باشید.
افرادی که مهارت در تحلیل داده، برنامه نویسی، تفکر تحلیلی، و حل مسائل دارند، نیز میتوانند به عنوان متخصصان هوش مصنوعی با موفقیت فعالیت کنند. مهمترین نکته این است که آموزش و تجربه خود را نشان داده و تواناییهای خود را به خوبی ارائه دهید.
آشنایی با مشاغل هوش مصنوعی
علیرغم اینکه هوش مصنوعی حوزه جدیدی است اما مشاغل زیادی را به وجود آورده است. در این بخش می خواهیم مشاغل مرتبط با هوش مصنوعی را معرفی کنیم و به مهارت ها و تخصص هایی که برای ورود به این حوزه ها باید به دست بیاورید، اشاره کنیم.
1- مهندس یادگیری ماشین (Machine Learning Engineer):
مهندسان یادگیری ماشین و علم داده نقش مهمی در توسعه فناوریهای پیشرفته و حل مسائل پیچیده ایفا میکنند. مهارتهای شما در زمینههای برنامهنویسی، یادگیری ماشین، یادگیری عمیق و ابزارهای مرتبط با حوزه مهندسی نرمافزار و علم داده بسیار ارزشمند هستند.
آموزش مهارتهایی مانند توسعه در ابزارهای Eclipse و IntelliJ، مهارت برنامهنویسی در زبانهای پایتون و اسکالا، و فهم عمیق از مفاهیم شبکههای عصبی و برنامههای ابری، مهم برای مهندسان یادگیری ماشین است.
در مورد حقوق و مزایا، اطلاعات ارائه شده نشان میدهد که این حوزه در بازار کار جهانی ارزشمندی دارد و مهندسان یادگیری ماشین با توجه به مهارتهای خود میتوانند حقوق و مزایای قابل توجهی را دریافت کنند. البته، این موضوع ممکن است بسته به موقعیتهای شغلی و مکانهای مختلف متغیر باشد.
در کل، توسعه مهارتهای شما در حوزه مهندسی یادگیری ماشین به شما فرصتهای شغلی جذاب و پردرآمدی را ارائه میدهد.
2- دانشمند داده (Data Scientist):
دانشمندان داده از اهمیت بسیاری در تجزیه و تحلیل دادهها و استفاده بهینه از اطلاعات برای تصمیمگیریهای استراتژیک برخوردارند.
اهمیت تواناییهای آمار، ریاضیات، و علوم کامپیوتر برای دانشمندان داده آشکار است. استفاده از ابزارهای مختلف مانند Amazon S3 و Hadoop، به همراه مهارت در Spark، MapReduce، Pig و Hive، ابزارهای اساسی برای جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادهها میشوند.

نکته مهم دیگر این است که شروع به کار در سطح جونیور و پیشرفت مرحله به مرحله به سطح سنیور امکانپذیر است. این به افراد فرصت میدهد که تجربه کسب کنند و مهارتهای خود را بهبود بخشند.
در مورد حقوق و درآمد، اطلاعات ارائه شده نشان میدهد که حوزه دادهها و دانشمندی داده از لحاظ اقتصادی نیز جذاب و پر درآمد است. این موضوع میتواند جذابیت بیشتری برای افرادی که به دنبال حضور در این حوزه هستند، افزایش دهد.
3- توسعه دهنده هوش تجاری (Business Intelligence Developer):
توسعهدهندگان هوش تجاری با تجزیه و تحلیل دقیق دادهها و ارائه اطلاعات مفید برای تصمیمگیریهای استراتژیک در سازمانها مشغول به کار هستند.
این نقش متمرکز بر توسعه و نگهداری دادههای پیچیده است و از توانایی درک زمینههای مختلف کسبوکار برای ارائه گزارشها و تجزیه و تحلیلهای مفید استفاده میکند. موارد اشتغال ممکن از حوزههای مالی گرفته تا فروش و بازاریابی میتواند باشد.
در مورد مهارتهای لازم، آشنایی با داده کاوی، SQL، و ابزارهای BI مثل Power BI و Tableau اهمیت زیادی دارد. همچنین، توسعهدهندگان هوش تجاری نیازمند مهارتهای فنی و تحلیلی قوی هستند.
اطلاعات ارائه شده در مورد درآمد نیز نشان میدهد که این حوزه از لحاظ اقتصادی نیز بسیار جذاب است و افراد ماهر در این زمینه میتوانند حقوق و مزایای قابل توجهی را به دست آورند.
4- تحلیلگر داده (Data Analyst):
تحلیل گر داده نقشی مهم و بسیار محبوب در حوزه هوش مصنوعی دارد. با پیشرفت تکنولوژی و رشد حجم دادهها، این نقش تبدیل به یکی از کلیدیترین وظایف در سازمانها شده است. مهارتهای لازم برای تحلیل گران داده شامل استفاده از زبانهای پایگاه داده مانند SQL، زبان برنامهنویسی پایتون، و یادگیری ابزارهای تجسمی مانند Tableau و PowerBI میشود.
تحلیل گران داده نقشی چالشبرانگیز دارند؛ زیرا باید دادهها را به صورت حرفهای جمعآوری کرده، پاکسازی کنند، و سپس با استفاده از مدلهای یادگیری ماشین تحلیل کنند. این نقش امکان ایجاد گزارشات قابل فهم برای تصمیمگیریهای استراتژیک در سازمان را نیز فراهم میکند.
در آمریکا، حقوق تحلیلگران داده متفاوت است و میتواند از حدود 65,000 دلار تا 100,000 دلار یا بیشتر برسد، به ویژه در شرکتهای بزرگ و معتبر. این نشان میدهد که این حوزه از لحاظ درآمدی نیز بسیار جذاب است و فرصتهای شغلی خوبی را برای افراد با مهارتهای متناسب فراهم میآورد.
5- مهندس پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing (NLP) engineer):
مهندسان پردازش زبان طبیعی یکی از مهارتهای کلیدی در حوزه هوش مصنوعی هستند و نقش مهمی در توسعه فناوریهای مبتنی بر زبان انسانی ایفا میکنند. این نقش به ویژه در توسعه دستیارهای صوتی، پردازش اسناد و تشخیص گفتار بسیار حیاتی است. مهارتهای محاسباتی، تجزیه و تحلیل آماری، استفاده از Python و ElasticSearch از جمله مواردی هستند که برای این نقش ضروری هستند.

توانمندی در زمینه استخراج معنایی، ساختاردهی داده، مدلسازی، تحلیل احساسات و مفاهیم مرتبط با زبان طبیعی مهم است. مهندسان پردازش زبان طبیعی به دلیل پیچیدگی و چالشهای مرتبط با زبان انسانی، نیازمند مهارتهای تخصصی و تحصیلات در زمینه زبانشناسی هستند.
اطلاعات ارائه شده در مورد درآمد نشان میدهد که مهندسان پردازش زبان طبیعی از لحاظ اقتصادی نیز جایگاه خوبی دارند و با تجربه میتوانند حقوق قابل توجهی به دست آورند.
6- مدیر محصول هوش مصنوعی (AI Product Manager):
مدیران محصول هوش مصنوعی نقش حیاتی در توسعه و مدیریت محصولات مرتبط با هوش مصنوعی ایفا میکنند. این شغل شامل توسعه و اجرای استراتژیها، اطمینان از کارایی صحیح محصولات هوش مصنوعی، برآورده کردن انتظارات شرکت و رسیدن به اهداف تجاری مربوط به این حوزه میشود. این افراد باید توانایی همکاری با تیمهای مختلف از جمله توسعه دهندگان نرم افزار، دانشمندان داده، و سهامداران تجاری را داشته باشند.
برای فعالیت در این حوزه، مهارتهای تخصصی در زمینه علوم کامپیوتر، هوش مصنوعی، مدیریت پروژه، و مدیریت محصول ضروری است. این مهارتها به مدیران محصول هوش مصنوعی کمک میکنند تا با چالشها و نیازهای مختلف در زمینه هوش مصنوعی برخورد کنند.
درآمد متوسط افراد فعال در این حوزه، که حدود 120,171 دلار در سال اعلام شده است، نشان از جاذبه و جذابیت این موقعیت شغلی از نظر مالی دارد.
7- مهندس رباتیک (Robotics Engineer):
مهندسان رباتیک از اوایل دهه 1950 تا کنون نقش بسزایی در توسعه و پیشرفت حوزه رباتیک و هوش مصنوعی ایفا کردهاند. این حوزه از خطوط مونتاژ در کارخانهها گرفته تا رباتهای همکار در جراحیها، از رباتهای انساننما به عنوان دستیارهای شخصی تا کاربردهای متعدد دیگر، به توسعه این فناوری کمک کرده است.

برای اشتغال در این حوزه، مهندسان رباتیک نیاز به تخصص در زمینههای علوم کامپیوتر، هوش مصنوعی، ماشین لرنینگ، سیستمهای بینایی ماشین، اینترنت اشیا (IoT)، و CAD/CAM دارند. این تخصصها به آنها کمک میکند تا رباتهای پیشرفته و هوشمند را طراحی و ساخته و در پروژههای مختلف مورد استفاده قرار دهند.
میانگین حقوق یک مهندس رباتیک در سال حدود 87,000 دلار است، اما با توجه به تجربه و مهارتهای افراد، این مبلغ میتواند به 130,000 دلار یا بیشتر نیز برسد.
8- مهندس/ معمار کلان داده (Big Data Engineer/Architect):
مهندسان و معماران کلان داده با تخصص در توسعه و طراحی اکوسیستمهای کلان داده، نقش حیاتی در توانمندسازی کسب و کارها با استفاده از فناوریهای مختلف ایفا میکنند. این افراد مسئولیت دارند محیطهای کلان داده را با استفاده از سیستمهایی چون Apache Spark و Apache Hadoop برنامهریزی، طراحی، و توسعه دهند.
برای این شغل، بسیاری از شرکتها افرادی با مدرک دکتری را ترجیح میدهند، اما اگر تجربه کاری و مهارات لازم را داشته باشید، احتمالاً با مدرک تحصیلی پایینتر نیز امکان استخدام وجود دارد. داشتن دانش کافی در زمینه ریاضیات و علوم کامپیوتر از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، مهارت در برنامهنویسی با زبانهای مانند Python، Java یا Scala انتظار میرود.
9- مشاور هوش مصنوعی (AI Consultant):
مشاغل مشاوره در حوزه هوش مصنوعی با تمرکز بر ارائه راه حلهای مبتنی بر هوش مصنوعی به سازمانها و شرکتها، نقش مهمی در افزایش کارایی و ارتقاء فرآیندها بازی میکنند. مشاوران هوش مصنوعی برای انجام این کارها، باید تخصص عالی در حوزههای علوم کامپیوتر و علم داده داشته باشند. ایشان باید بتوانند نیازهای تجاری مشتریان را درک کرده و راهحلهای هوش مصنوعی برای مسائل مختلف ارائه دهند.
در ضمن، داشتن تجربه در توسعه نرمافزار و تجزیه و تحلیل دادهها نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. توانایی ارتباطی بالا، هوش تجاری، کار تیمی و مهارتهای مدیریتی از جمله مهارتهای مورد نیاز مشاوران هوش مصنوعی هستند. درآمد متوسط این شغل در ایالات متحده حدود 100,512 دلار در سال است که این مقدار ممکن است با توجه به تجربه و مهارتهای فرد تغییر کند.
10- مهندس یادگیری عمیق (Deep Learning Engineer):
مهندسان یادگیری عمیق در حال حاضر یکی از مهندسین مهم و متخصصان حوزه هوش مصنوعی محسوب میشوند. مهندسین یادگیری عمیق مسئولیت ایجاد، مدیریت، و بهینهسازی الگوریتمهای یادگیری عمیق را دارند که در کاربردهای مختلفی از جمله حوزه مالی، وسایل نقلیه خودران، بهداشت، درمان و پزشکی استفاده میشود. برای فعالیت حرفهای در این زمینه، مهارتهای فنی و تخصصی بسیاری مورد نیاز است.

در میان ملزومات ویژه این حوزه، تخصص در علوم کامپیوتر، علم داده، یادگیری عمیق، برنامهنویسی با زبان پایتون، تجزیه و تحلیل داده، و توانایی پیادهسازی الگوریتمهای مختلف یادگیری عمیق قرار دارد. علاوه بر این، تجربه کاری در فضای ابری و استفاده از ابزارهای مدیریت داده در محیطهای مختلف نیز میتواند مزیت افزایش دهد. میانگین درآمد سالیانه برای افراد مشغول به کار در این حوزه در آمریکا حدود 137,474 دلار است که نشان از ارتقاء این شغل به عنوان یکی از پردرآمدترین حوزههای هوش مصنوعی دارد.
آیا مشاغل هوش مصنوعی تقاضا بالایی دارند؟
مطالبی که بیان شد نشان از رشد چشمگیر حوزه هوش مصنوعی و مشاغل مرتبط با آن دارد. افزایش تعداد مشاغل و ایجاد فرصتهای شغلی جدید در این زمینه، نشان از اهمیت و تقاضای روزافزون برای تخصصهای مرتبط با هوش مصنوعی دارد.
پیشبینیها نشان میدهد که این رشد در آینده ادامه یافته و هوش مصنوعی به عنوان یکی از زمینههای حیاتی تأثیرگذار بر اقتصاد جهانی خواهد بود